ΠΟΒΑΣ: Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και η Πιστοποίηση των Τεχνικών Επαγγελμάτων
Το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (ΕΠΠ) αποτελεί ένα πλαίσιο ταξινόμησης των προσόντων, δηλαδή των τίτλων που κατέχει ο κάθε πολίτης. Οι τίτλοι αυτοί έχουν αποκτηθεί μετά την ολοκλήρωση μίας οργανωμένης διαδικασίας μάθησης, η οποία οφείλει να έχει ακολουθήσει συγκεκριμένες διαδρομές και διαδικασίες.
Ειδικά για την τεχνική εκπαίδευση, πρωταρχικό ρόλο παίζει το επαγγελματικό περίγραμμα στο οποίο περιγράφονται οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες που θα πρέπει να αποκτήσει ο κάθε επαγγελματίας για τις εργασίες που εκτελεί.
Στη συνέχεια θα πρέπει να σχεδιαστεί ένα κατάλληλο εκπαιδευτικό σχέδιο (curriculum) σύμφωνα με το οποίο θα συνταχθεί και το αναλυτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης, ενώ σε αυτό θα στηριχθεί και το εκπαιδευτικό υλικό. Επιπροσθέτως, η πιστοποίηση των προσόντων που λαμβάνει ο εκπαιδευόμενος, μέσω της ανωτέρω διαδικασίας, πραγματοποιείται με συγκεκριμένες μεθόδους, έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να ισχυριστεί ότι είναι πιστοποιημένος τεχνίτης.
Ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.) είναι ο αρμόδιος φορέας για τη δημιουργία και ανάπτυξη του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ) και την αντιστοίχισή του με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων (EQF), πάντα υπό την εποπτεία και το συντονισμό του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Το ΕΠΠ απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται να αξιοποιήσουν τα οφέλη που προσφέρει, δηλαδή εκπαιδευόμενους, εργαζόμενους, ανέργους, εργοδότες, παρόχους εκπαίδευσης και κατάρτισης, φορείς πιστοποίησης προσόντων, συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού, επαγγελματικούς κλάδους, κοινωνικούς εταίρους, καθώς και σε κάθε πολίτη που κατέχει ένα τίτλο σπουδών.
Με την ανάπτυξη του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων διασφαλίζεται η ύπαρξη ενός και μοναδικού εργαλείου μέσω του οποίου μπορούν να περιγραφούν και να αποτιμηθούν όλοι οι τίτλοι σπουδών, οι οποίοι απονέμονται στην Ελλάδα. Η πλήρης αντιστοίχιση με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων προσφέρει το πλεονέκτημα της αναγνώρισης των προσόντων σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιδίωξη είναι η δημιουργία ενός συνεκτικού και κατανοητού συστήματος κατάταξης των προσόντων, δηλαδή των τίτλων για όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης της χώρας.
Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα επίπεδα του ΕΠΠ και η αντιστοίχιση με τα επίπεδα εκπαίδευσης που προσφέρονται στην Ελλάδα.
Επίπεδα ΕΠΠ & EQF | Επαγγελματική εκπαίδευση & επαγγελματική κατάρτιση | Γενική εκπαίδευση | Ανώτατη εκπαίδευση |
1 | Απολυτήριο Δημοτικού | ||
2 | Απολυτήριο Γυμνασίου | ||
3 | Πτυχίο επαγγελματικής ειδικότητας, εκπαίδευσης και κατάρτισης – Επιπέδου 3 (χορηγείται στους αποφοίτους των σχολών επαγγελματικής κατάρτισης [ΣΕΚ] έπειτα από πιστοποίηση) * Πιστοποιητικό επαγγελματικής κατάρτισης (άρθρο 6 Ν. 2009/1992 -άρθρο 11 Ν. 3879/2010 -άρθρο 11, παρ. β’ Οδηγίας 2005/36/ΕΚ) ΕΠΙΠΕΔΟ: Ι | ||
4 | Πτυχίο ΕΠΑΣ Απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου (ΕΠΑΛ) – Επιπέδου 4 (ισότιμο με το απολυτήριο Γενικού Λυκείου, χορηγείται στους αποφοίτους της Γ’ τάξης των Επαγγελματικών Λυκείων [ΕΠΑΛ] έπειτα από ενδοσχολικές εξετάσεις) Πτυχίο επαγγελματικής ειδικότητας, εκπαίδευσης και κατάρτισης – Επιπέδου 4 (Χορηγείται στους απόφοιτους της Γ’ τάξης των Επαγγελματικών Λυκείων [ΕΠΑΛ] μετά από ενδοσχολικές εξετάσεις) | Απολυτήριο Γενικού Λυκείου | |
5 | Πτυχίο επαγγελματικής ειδικότητας, εκπαίδευσης και κατάρτισης – Επιπέδου 5 (χορηγείται στους αποφοίτους της τάξης μαθητείας των ΕΠΑΛ έπειτα από πιστοποίηση) Δίπλωμα επαγγελματικής ειδικότητας, εκπαίδευσης και κατάρτισης – Επιπέδου 5 (χορηγείται στους αποφοίτους ΙΕΚ έπειτα απόπιστοποίηση) **Δίπλωμα Επαγγελματικής Επιπέδου Μεταδευτεροβάθμιας Επαγγελματικής Κατάρτισης – ΙΕΚ Δίπλωμα / Πτυχίο Ανωτέρας Σχολής (τριτοβάθμια ανώτερη και όχι ανώτατη εκπαίδευση) | ||
6 | Πτυχίο Ανώτατης εκπαίδευσης (Πανεπιστήμιο / ΤΕΙ) | ||
7 | Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης | ||
8 | Διδακτορικό δίπλωμα |
* Ο τίτλος έχει καταργηθεί και αντιστοιχεί στο «ΠΤΥΧΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 3», το οποίο χορηγείται στους αποφοίτους των Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ), σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Νόμο 4186/2013 «Αναδιάρθρωση της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και λοιπές διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.
** Ο τίτλος έχει καταργηθεί και αντιστοιχεί στο «ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ 5», που χορηγείται στους αποφοίτους ΙΕΚ έπειτα από πιστοποίηση.
Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι ο απόφοιτος Γυμνασίου είναι επίπεδο 2, ο απόφοιτος ΣΕΚ είναι επίπεδο 3, ο απόφοιτος Λυκείου είναι επίπεδο 4, ο απόφοιτος ΙΕΚ είναι επίπεδο 5. Για ανώτερα επίπεδα κάποιος θα πρέπει να κατέχει τίτλο σπουδών Πανεπιστημίου (επίπεδο 6), ενώ τα επίπεδα 7 και 8 για να τα αποκτήσει κάποιος θα πρέπει να είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών ή διδακτορικού.
Όσον αφορά την απόκτηση του σχετικού τίτλου σπουδών θα πρέπει να ακολουθηθεί συγκεκριμένη διαδικασία. Η διαδικασία αφορά τόσο τη σχεδίαση του εκπαιδευτικού περιεχομένου, όσο και την απόκτηση των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης και οι εκπαιδευτές θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένα προσόντα και πιστοποίηση.
Τέλος ο φορέας ο οποίος απονέμει την πιστοποίηση, θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα επαλήθευσης και επικύρωσης των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων. Στην Ελλάδα η πιστοποίηση των τεχνικών επαγγελμάτων γίνεται μέσω της τυπικής εκπαίδευσης ή από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. ή από τρίτους ανεξάρτητους φορείς (διαπιστευμένους σύμφωνα με το πρότυπο ISO 17024).
Στέλιος Λαμπρακόπουλος,
Υπεύθυνος Εκπαίδευσης & Πιστοποιήσεων ΠΟΒΑΣ